Vooral amateur kunstbeoefenaars die nog niet helemaal amateur zijn, de beginners, maken dingen met de meeste betekenis. Ze werken niet, ze spelen, hartstochtelijk en geconcentreerd, maar het resultaat is nooit perfect. Dat is niet erg want ze doen het puur uit liefhebberij, uit nieuwsgierigheid. Het fantastisch vinden om spelenderwijs zelf iets te maken is de betekenis. Ik houd van deze onvolmaakte werkstukken.
Spelenderwijs werken uit pure liefhebberij valt buiten de pretentie van (materialen)kennis, een juiste methodiek, buiten het oordeel van goede smaak en heeft niets met het Enige en Ware te maken. Het resultaat hoeft niet perfect te zijn zolang het fantastisch was om het te maken. De onvolmaaktheid van het resultaat bevestigt de authenticiteit van een beginnende amateur.
In hun werk is een onbekommerdheid zichtbaar die je ook in werkstukken van kleine kinderen kunt aantreffen. Niemand op de wereld heeft om dat werk gevraagd, er is geen ander nut dan lekker zelf iets maken zonder te denken aan wat hoort en wat niet. De werken missen economische waarde, het bezit ervan geeft geen hoge status en zijn geen voeding voor identiteit of leefstijl. Daardoor kan het werk intrinsiek ‘onverwacht’ zijn en juist dat is betekenisvol.
Ik ben al heel lang geen amateur meer én ik heb pretenties. Ik bén geschoold, geoefend en héb ervaring, daar kan ik niet aan ontkomen. Mijn werk kan misschien dicht bij de betekenisvolheid van amateurisme komen door samenwerking met willekeurige voorbijgangers zonder enige scholing, oefening of ervaring. Dat houd ik me in ieder geval voor, terwijl ik samen met hen vierkanten teken op meubels en voorwerpen.
Tijdens openbare ateliers van United Objects komt het voor dat iemand niet durft mee te tekenen op een tafeltje. Het zijn vaak acht op de tien die het uiteindelijk toch -na een kwartier, een week, een maand- proberen. Een groot deel van hen begint aarzelend, “mag ik…”, en kan dan niet meer stoppen. Deze participanten overwinnen een zekere schaamte en angst. Als dat gebeurt ontstaan er momenten om ‘in te lijsten’.
Soms gaat het verder en ontstaat er tijdens het tekenen een band van vertrouwen tussen mij en een participant die regelmatig meedoet. Dat leidt er toe dat ik werkstukken (te zien) krijg die hij of zij thuis heeft gemaakt. Die werkstukken zijn nooit perfect maar ze zijn zonder uitzondering gemaakt uit liefhebberij en nieuwsgierigheid. Dat is het mooiste resultaat van United Objects: hun werken en het mijne vormen samen één geheel dat dan toch iets volmaakt bijzonders oplevert.
Foto beginpagina: kubus door stagiair meubelmaken Jerry op kastje betekend door kleuters Aloysiusschool en leerlingen praktijkschool Oost-ter-Hout, Haarlem, Soek en Hans.
United Objects 